១.ស្រៈនិងព្យញ្ជនៈ

ក្នុងភាសាបាលី មានស្រៈ ៨​ តួ និង ព្យញ្ជនៈ ៣៣ ​តួ រួមទាំងអស់ជា ៤១ តួ ។

1. ស្រៈ ៨ តួ គឺ អ អា ឥ ឦ ឧ ឩ ឯ ឱ អានថា អៈ អា អ៊ិ អ៊ី អ៊ុ អ៊ូ អេ អោ ។
2. ព្យញ្ជនៈ ៣៣ តួ គឺ ក ខ គ ឃ ង, ច ឆ ជ ឈ ញ, ដ ឋ ឌ ឍ ណ,​ ត ថ ទ ធ ន, ប ផ ព ភ ម, យ រ ល វ ស ហ ឡ ំ អានថា កៈ ខៈ គៈ ឃៈ ងៈ, ចៈ ឆៈ ជៈ ឈៈ ញៈ, ដៈ ឋៈ ឌៈ ឍៈ ណៈ, តៈ ថៈ ទៈ ធៈ នៈ,បៈ ផៈ ពៈ ភៈ មៈ, យៈ រៈ លៈ វៈ សៈ ហៈ ឡៈ អំ(អ័ង) ។

•  ស្រៈចែកជាសម្លេងមាន ២ យ៉ាង គឺ ស្រៈសម្លេងខ្លី និង ស្រៈសម្លេងវែង 

អ ឥ ឧ ហៅថា ស្រៈសម្លេងខ្លី ។ អា ឦ ឩ ឯ ឱ ហៅថា ស្រៈសម្លេងវែង ។
ស្រៈមានប្រយោជន៍ក្នុងការធ្វើឲ្យព្យញ្ជនៈបន្លឺសម្លេងបាន មានន័យថា ព្យញ្ជនៈនីមួយៗទាល់តែមាន ស្រៈទើបអាចបញ្ចេញសម្លេងបាន បើគ្មានស្រៈទេ ចាត់ជាមូគព្យញ្ជនៈ គឺ ព្យញ្ជនៈគ(mutes) ។
តួអក្សរនីមួយៗមាន ក ខ គ ជាដើម ឈ្មោះថា ព្យញ្ជនៈ ។

• ព្យញ្ជនៈទាំង ៣៣ តួ ចែកជា ២ វគ្គ គឺ ព្យញ្ជនៈវគ្គ និង ព្យញ្ជនៈអវគ្គ 

1. ព្យញ្ជនៈវគ្គ គឺ ព្យញ្ជនៈដែលចាត់ជាពួកជាក្រុម ចាត់ជាប្រព័ន្ធច្បាស់លាស់ មាន ២៥ តួ គឺ 

-ក ខ គ ឃ ង ហៅថា ក-វគ្គ ។
-ច ឆ ជ ឈ ញ ហៅថា ច-វគ្គ ។
-ដ ឋ ឌ ឍ ណ ហៅថា ដ-វគ្គ ។ 
-ត ថ ទ ធ ន ហៅថា ត-វគ្គ ។
-ប ផ ព ភ ម ហៅថា ប-វគ្គ ។
អធិប្បាយថា ក,ច,ដ,ត,ប ចាត់ជាព្យញ្ជនៈនៅមុខព្យញ្ជនៈដទៃទៀត ហេតុនោះទើបត្រូវបានកំណត់ តែងតាំងជាប្រមុខនៃព្យញ្ជនៈទាំងពួង ហៅថា ក-វគ្គ, ច-វគ្គ, ដ-វគ្គ, ត-វគ្គ និង ប-វគ្គ ។
ង,ញ,ណ,ន,ម ចាត់ជាព្យញ្ជនៈនៅចុងក្រោយគេ ទើបហៅថា ព្យញ្ជនៈវគ្គន្តៈ គឺ ព្យញ្ជនៈចុងវគ្គ ។
2.ព្យញ្ជនៈអវគ្គ គឺ ព្យញ្ជនៈដែលមិនចាត់ជាពួកជាក្រុមដូចយ៉ាងព្យញ្ជនៈវគ្គ មាន ៨​ តួ គឺ យ រ​ ល វ ស ហ ឡ អំ ។